کاربرد علائم نگارشی
فهرست مطالب
آیا تاکنون به این موضوع فکر کردهاید که چرا از علائم نگارشی استفاده میکنیم و اصلا این علائم چه کاربردی دارند؟ اگر می خواهید بدانید نوشتن یک مطلب بدون استفاده از هیچگونه علائم و قواعد نگارشی می تواند چه فاجعهای به بار بیاورد، باید رانندگی در خیابانی را تصور کنید که هیچ تابلو یا چراغ راهنمایی در آن نصب نشده است!
استفاده از علائم نگارشی مانند ویرگول، نقطه ویرگول، گیومه، دو نقطه و… اجازه توقف، مکث و عبور را برای خواننده صادر کرده و به این ترتیب خواندن هر مطلبی را سادهتر خواهند کرد.
این صفحه یک صفحه مرجع هست که می توانید با استفاده از آن به طور کامل با نشانه گذاری در زبان فارسی آشنا شوید و کاربرد هر کدام از علائم را یاد بگیرید، فقط کافی است روی هر کدام از علائمی که مد نظرتان است کلیک کنید تا کاربرد آن به شما نمایش داده شود. البته ما به طور خلاصه یک توضیح مختصر از هر کدام در این صفحه منتشر کردهایم.
کاربرد نقطه در نگارش فارسی
نقطه پرکاربردترین علامت نگارشی در زبان فارسی است. مهمترین کاربرد نقطه پایان دادن به جمله است؛ مگر آنکه جمله به علامت سوال، علامت تعجب یا در بعضی موارد به نقطه ویرگول ختم شود. اگر بر روی لینک زیر کلیک کنید تمام موارد کاربرد نقطه را به همراه مثالهای فراوان توضیح دادهایم.
کاربرد نقطه ویرگول در نگارش فارسی
نقطه ویرگول یا سمی کالن نشانهای است برای ایجاد یک مکث طولانیتر از ویرگول و کوتاهتر از نقطه؛ به عبارتی کاربرد نقطه ویرگول چیزی مابین نقطه و ویرگول است. یکی از رایجترین کاربردهای نقطه ویرگول جاییست که توضیحاتی تکمیلیتر به دنبال جمله قبلی میآید. در لینک زیر به طور مفصل کاربرد این علامت را با ذکر مثالهای مختلف بررسی کردهایم.
کاربرد ویرگول در نگارش فارسی
ویرگول یکی از مهمترین علائم نگارشی در زبان فارسی است که متاسفانه از سوی شمار زیادی از افرادی که دستی در نوشتن دارند، مورد بی اعتنایی قرار میگیرد. به عنوان مثال جمله «بخشش، لازم نیست اعدامش کنید» در مقابل جمله «بخشش لازم نیست، اعدامش کنید»
در واقع ویرگول نشانهای است که برای ایجاد مکثی کوتاه به کار میرود به همین خاطر به عنوان نمادی از توقف کوتاه یا درنگ شناخته میشود. در سایت ویراستار یک مطلب کامل در مورد کاربرد ویرگول در زبان فارسی نوشتهایم که خواندن آن خالی از لطف نیست.
کاربرد علامت تعجب در نگارش فارسی
هنوز هم در بسیاری از متون فارسی، از این علامت نگارشی به ظاهر ساده (!)، درست و در جای صحیح خود استفاده نمیشود. در زبان فارسی برای بیان تعجب، حیرت، دستور، تاکید، تمسخر و استهزاء از علامت تعجب استفاده میشود. همچنین در جملاتی که به نوعی میتوانند احساسات خواننده را درگیر کنند نیز میتوان از علامت تعجب استفاده کرد.
در صفحهی زیر 12 کاربرد علامت تعجب را به همراه مثالهای متنوع، بیان کردهایم و میتوانید با موارد مختلف استفاده از علامت تعجب در نشانه گذاری زبان فارسی آشنا شوید.
کاربرد خط تیره یا خط فاصله در نگارش فارسی
همانطور که از این علامت نگارشی همانطور که از نامش پیداست، به نشانه ایجاد فاصله استفاده میشود. البته خط فاصله کاربردهای دیگری هم دارد که در مطلب زیر به طور کامل آن را بررسی کردهایم و برای هر قسمت یک مثال آوردهایم. پیشنهاد میکنم چند دقیقه وقت بگذارید و با کاربردهای این علامت نگارشی بیشتر آشنا شوید.
کاربرد دو نقطه در نگارش فارسی
بطور کلی دو نقطه نمادی از نقل قول، شرح، توضیح و اعلام است؛ بنابراین توضیح، معنا، برشماری اجزا و بیان و شرح یک موضوع از عباراتی هستند که پس از دو نقطه میآیند. در داستانها، نمایشنامهها و فیلمنامهها، این علامت به وفور به چشم میخورد چراکه این متون نقل قولهای زیادی دارند. با مراجعه به مطلب پایین با کاربردهای مختلف دونقطه در نگارش فارسی بیشتر آشنا میشویم.
کاربرد سه نقطه در نگارش فارسی
علامت سه نقطه (…) در نگارش فارسی زمانی به کار میرود که سخنی ناتمام مانده باشد یا قسمتی از متن حذف شده باشد. علاوه بر کاربردهای رایج علامت سه نقطه، یکی از کاربردهای آن در گفتوگوهای روزمره افراد به وجود آمده است. برای مثال بارها در شبکههای اجتماعی و پیام رسانها دیدهایم که در انتهای جملاتی که باری تاسف گونه دارند، از علامت سه نقطه استفاده شده است. ادامه این مطلب در لینک زیر قرار دارد و میتوانید آن را مطالعه کنید.
کاربرد گیومه یا نقطه قول در نگارش فارسی
گیومه «» یکی از علائم نگارشی است که برای نقل قول از آن استفاده میشود. البته این علامت نگارشی کاربردهای دیگری هم دارد که در مطلب به همراه مثال، این کاربردها را بررسی کردهایم.
کاربرد پرانتز یا کمانک در نگارش فارسی
پرانتز () هم مانند گیومه «» یکی از نشانههای نگارشی است که به صورت جفت به کار میرود. پرانتز کاربردهای مختلفی دارد ولی عموما جایی مورد استفاده قرار میگیرد که جمله یا عبارتی برای توضیح بیشتر جمله پیش از خود قید شده باشد به گونهای که با حذف جمله داخل پرانتز، آسیبی به ساختار جمله اصلی وارد نشود.
در مقاله زیر، کاربردهای پرانتز را با چند مثال توضیح دادهایم که میتوانید آن را مطالعه کنید.
کاربرد کروشه یا قلاب در نگارش فارسی
کروشه را میتوان یکی از انواع پرانتز دانست که مانند یک قلاب جمله یا واژهای را در برگرفته و آن را از سایر قسمتهای متن متمایز میکند. برای آشنایی بیشتر با این علامت نگارشی در زبان فارسی مطلب زیر را مطالعه کنید.
کاربرد علامت ستاره (*) در نگارش فارسی
اگر در طول متن خود جایی قصد دارید توجه خواننده را به نکته یا مطلب مهمی جلب کنید، میتوانید از علامت ستاره (*) استفاده کنید. در مقالهی کوتاه زیر از وبسایت ویراستار موارد کاربرد این علامت نگارشی را بررسی کردهایم.
کاربرد آکولاد {} در نگارش و ویرایش فارسی
آکولاد مانند پرانتز، گیومه و کروشه جزو علائم نگارشی دربرگیرنده است که به صورت جفت بکار میرود. البته گاهی ممکن است آکولاد به تنهایی نیز استفاده شود. در مقاله زیر کاربردهای آکولاد را توضیح دادهایم که میتوانید آن را مطالعه کنید.
کاربرد علامت ممیز (/) در نگارش فارسی
احتمالا علامت ممیز را بیشتر در ریاضی دیدهاید اما این نشانه نگارشی کاربردهای دیگری هم دارد که در آخرین مطلب از سری مطالب کاربرد علائم نگارشی در زبان فارسی و در لینک زیر، کاربردهای آن را توضیح دادهایم.