کاربرد علامت ممیز (/) چیست؟ خط مورب یا ممیز از دیگر علائم سجاوندی یا نشانه‌گذاری در نگارش فارسی است که در این مقاله از سایت ویراستار قصد داریم به بررسی موارد کاربرد آن بپردازیم. کاربرد علامت ممیز، مشابه با کاربرد خط تیره یا خط فاصله است. به عبارتی وظیفه اصلی این علامت نگارشی، جداسازی است. به ممیز در زبان انگلیسی (slash) گفته می‌شود.
چگونه با ویراستار، به سرعت متون فارسی را ویرایش کنیم؟ نرم افزار ویرایش متون فارسی سایت ویراستار یک ابزار تخصصی برای اصلاح نیم‌فاصله در متن، اصلاح فعل‌های چسبیده، اصلاح نیم‌فاصله‌های کاذب و اصلاح علائم نگارشی (نشانه‌گذاری) از امکاناتی است که نرم افزار ویراستار در اختیارتان قرار می‌دهد. خبر خوب این است که علاوه بر نرم افزار ویراستار، می‌توانید به زودی از ویراستار آنلاین نیز استفاده کنید. نسخه آنلاین ویراستار شما را از نصب این نرم افزار بر روی کامپیوتر بی‌نیاز می‌کند.
کاربرد ممیز در فارسی
همان‌طور که کمی پیش اشاره شد، به ممیز در زبان فارسی خط مورب یا خط مایل نیز گفته می‌شود. زمانی که صحبت از نشانه‌گذاری و علائم نگارشی در زبان فارسی می‌شود، اغلب علائمی چون نقطه، ویرگول، نقطه ویرگول یا علامت سوال را به خاطر می‌آوریم؛ درحالی‌که نشانه‌هایی چون ممیز هم یکی از علائم رایج و مهم نگارشی در زبان فارسی به شمار می‌روند. در ادامه کاربرد این علامت را (/) بررسی خواهیم کرد.
جدا کردن مصراع‌ها در شعر
یکی از رایج‌ترین کاربردهای ممیز در فارسی، جدا کردن مصراع شعرها است. البته در بیشتر کتاب‌های شعر، دو مصراع یک بیت با فاصله از یکدیگر نوشته می‌شوند؛ در این‌صورت نیازی به گذاشتن ممیز نیست. اما اگر جایی نیاز باشد یک بیت شعر به صورت فشرده‌تر نوشته شود، می‌توان برای جداسازی دو مصراع از ممیز استفاده کرد. همچنین در شعرهای نو نیز استفاده از ممیز بسیار رایج است.
عقل اگر داند که دل دربند زلفش چون خوش است / عاقلان دیوانه گردند از پی زنجیر ما
- حافظ
می‌تراود مهتاب / می‌تراود مهتاب / می‌درخشد شبتاب / نیست یک دم شکند خواب به چشم کس و لیک / غم این خفته‌ی شب / خواب در چشم ترم می‌شکند.
- نیما یوشیج
جدا کردن روز، ماه و سال در تاریخ
از دیگر کاربردهای ممیز که روزمره از آن استفاده زیادی می‌شود، جدا کردن اجزای تاریخ است. در نوشتن یک تاریخ، ممیز کمک می‌کند که روز، ماه و سال را از یکدیگر تفکیک کنید و تاریخ را به اختصار بنویسید. بنابراین به جای اینکه بنویسید: 16 شهریور سال 1364، می‌توانید تاریخ را به صورت زیر نشان دهید:
تاریخ تولد استاد 16/06/1364 است.
استفاده از ممیز به معنای «یا»
در بسیاری از فرم‌های استخدامی یا نظرسنجی‌ها، از ممیز به عنوان واژه «یا» و «واو» استفاده می‌شود. این کاربرد ممیز، در نامه‌های اداری، رسمی و رضایت‌نامه‌ها بیشتر به چشم می‌خورد
اینجانب خانم / آقا ....... رضایت می‌دهم فرزندم در اردوی علمی-فرهنگی که قرار است در تاریخ 20/01/1401 برگزار شود، شرکت کند.
بته / بوته / بتّه جزو کلمات چنداملایی است که هر سه صحیح و کلمه‌ای فارسی هستند.
جدا کردن دهگان، صدگان و هزارگان
در ریاضی برای جدا کردن دهگان، صدگان و هزارگان از یکدیگر، از علامت ممیز استفاده می‌شود. همچنین برای جداسازی واحدهای پول نیز می‌توان از این علامت نگارشی استفاده کرد.
تعداد موارد مبتلا به ویروس کرونا (کووید-19) در سرتاسر جهان تا به امروز 828/888/468 نفر است.
قیمت دلار در بازار امروز 300/262 ریال اعلام شده است.
نحوه فاصله گذاری علامت ممیز
به هنگام نوشتن تاریخ یا جدا کردن واحدهای پول، ممیز بدون فاصله از ارقام پیش و پس از خود گذاشته می‌شود. اما به هنگام جدا کردن دو مصراع یک بیت یا استفاده از آن به عنوان واژه‌های «واو» و «یا» بهتر است ممیز با یک فاصله از کلمه پیش و پس از خود قرار بگیرد. این یک قرارداد کلی نیست و ممکن است مراجع دیگر، ممیز را در موارد نوشتاری نیز بدون فاصله بگذارند.
