ضمیر مبهم مانند دیگر انواع ضمیر به اسمی اشاره دارد با این نیت در جمله به کار میرود که از تکرار آن اسم جلوگیری کند. در این مقاله ضمیر مبهم را بررسی میکنیم و با نقشهای دستوری آن آشنا میشویم.
پرکاربردترین ضمایر مبهم در فارسی
هم، همه، هیچ یک، یکی، دیگر، هر کس، هر یک، دگر، دگری، فلان، این و آن، قدری، بسیاری، اندکی، برخی، بعضی، چند، چندین، پارهای، کسی و … ضمایری هستند که به عنوان ضمیرهای مبهم در فارسی شناخته میشوند و بر چیزهای نامعین دلالت میکنند. برای مثال وقتی میگوییم همه آمدند، مخاطب دقیقا نمیداند که چند نفر آمدند اما انتظار تعداد زیادی از افراد در ذهن او نقش میبندد.
تفاوت صفت مبهم و ضمیر مبهم
ضمیر مبهم دقیقا جانشین اسم میشود و پس از آن اسم نمیآید اما صفت مبهم به همراه اسم میآید. به مثال زیر دقت کنید؛
ضمیر مبهم: هریک به سویی رفتند.
صفت مبهم: هر یک از افراد به سویی رفتند.
یکی از اشتباهات رایج در نرم افزار ورد، عدم استفاده از نیم فاصله در زمان تایپ افعال است. ما در سایت ویراستار نرمافزاری تهیه کردهایم که مشکلات نیم فاصله در ورد را به صورت خودکار و در کمتر از چند دقیقه برطرف میکند. برای آشنایی بیشتر به صفحه برنامه ویرایش متن فارسی مراجعه کنید.
چند نکته درباره ضمایر مبهم
۱- ضمایر مبهم این و آن زمانی ضمیر مبهم محسوب میشوند که به صورت کلمه مرکب و با معنای هرکس یا هرکسی به کار بروند.
حرف این و آن را باور نکن.
بنابراین اگر این و آن به صورت کلمه مرکب به کار نروند و فقط دو کلمه باشند که به هم معطوف شدهاند، همان ضمایر اشاره محسوب میشوند.
2- ضمیرهای مبهمی که بر افراد نامعین و بعضی از آنها بهندرت بر چیزهای نامعین دلالت دارند مانند برخی، بعضی، عدهای، گروهی، پارهای، کسی، هیچ کس، همه کس، هر کس، هر که، هر چه، خیلیها، فلان، بهمان، این و آن، دگران و دیگران میتوانند نقشهای نهادی، مسندی، مفعولی، متممی، تمیزی و مضافالیهی را بپذیرند.
۳- ضمیرهای همه، هیچ، هیچ یک، یکی، دگری، دیگری، یکیدیگر و… بر اشخاصی نامشخص و چیزهای نامعین دلالت میکنند و نقشهای نهاد، مسند، مفعول، متمم، بدل، مضافالیه و قیدی را میپذیرند.
4- ضمیرهای چندی، چندین، چندان، بسی، بسیاری، بسیار، کم، کمی، اندکی، قدری، خیلی و … مقدار و تعداد مبهم را نشان میدهند و معمولاً نقشهای قیدی میگیرند.
5- کلمات چندین و چندان هم ضمیر مبهم هستند و هم مفهوم ضمیر اشاره دارند.
در این مطلب با ضمیرهای مبهم در زبان فارسی آشنا شدیم. این مقاله در ادامه سری مقالات آموزش کامل دستور زبان فارسی نوشته شده است که میتوانید مطالب دیگر آن را نیز مطالعه کنید. همچنین اگر سوالی در مورد این مقاله دارید در قسمت نظرات آن را برایمان بنویسید تا با کمک شما بتوانیم این بخش را کاملتر کنیم.