یکی از وجوه فعل در دستور زبان فارسی، وجه امری آن است. فعل امر فعلی است که بر طلب یعنی خواست یا فرمان یا خواهش دلالت کند.
مثال: بیا، برو، ببر، بپرس
فعل امر چطور ساخته میشود؟
باید دقت کنید که برای فعل امر غالبا دو ساخت وجود دارد.
1- دوم شخص مفرد
ساختی است که فقط به امر اختصاص دارد و از ترکیب بن مضارع به اضافه جزء پیشین «بــ» (و گاهی بدون بـ) ساخته میشود. در این ساختمان نیاز به شناسه نداریم.
مثال: ب + خور = بخور
ب + ساز = بساز
ب + کش = بکش
رو= برو
2- دوم شخص جمع
این ساختمان میان فعل امر، مضارع ساده و مضارع التزامی مشترک است.
مثال: درس را بخوانید.
کتاب را باز کنید.
به تخته نگاه کنید.
در زبانهای دیگر معمولا یک ساختمان برای فعل امر وجود دارد؛ اما در دستور زبان فارسی به شکل افعال دیگر هم میتواند بیاید:
مثال: برو کار میکن مگو چیست کار؟ (امر مستمر)
به او بگو نرود. (امر غائب)
او نرفته باشد که برای تو بد میشود. (امر التزامی)
خدا مارا رهاناد. (امر دعایی)
رو سر بنه به بالین (امر ساده که در آن ب حذف شده است)
* توجه کنید که این ساختمان از فعل امر معمولا در متون کهن به چشم میخورد.
در هنگام نوشتن تایپ فعلهایی مثل میرود یا میشود باید از نیمفاصله استفاده کنید. در سایت ویراستار، نرمافزاری ساختهایم که نیمفاصلههای متنها را در نرمافزار ورد اصلاح میکند. برای آشنایی بیشتر به صفحه نرمافزار ویرایش متن فارسی در ورد مراجعه کنید.
نقشهای فعل امر
فعل امر در جمله میتواند نقشهای مختلفی بپذیرد؛
اسم (نهادی، مفولی، متممی)
مثال: او برای این مهمانی بریز و بپاش زیادی کرده بود.
قید
مثال: بدو رفتم و خبر را به پدرم رساندم.
اضافی
مثال: او نمیخواست بکشبکش راه بیندازد.
صفت
مثال: بزن در رو، بخور و نمیر، بگیر نگیر و ...
در این مقاله از سایت ویراستار با فعل امر و نحوه ساخت آن آشنا شدیم. اگر در مورد این مطلب هنوز برایتان سوالی باقیمانده، آن را در پایین صفحه و قسمت دیدگاهها برایمان بنویسید در غیر این صورت میتوانید از سمت راست دیگر مطالب دستور زبان فارسی را هم مطالعه کنید.
با سلام
خیلی جالبه که برای ساختن فعل امر میگید باید به بن مضارع ب اضافه کنیم و حالا اگه یکی بپرسه بن مضارع رو از کجا پیدا کنیم میگید باید فعل رو امری کنیم و ب رو حذف کنیم. الان میشه توضیح بدید کسی مثلا المانیه و میخواد فارسی رو یاد بگیره از کجا باید بدونه مثلا بن مضارع فعل پختن چیه؟ یا برعکس از کجا باید بدونه که بپز میشه امری فعل پختن که بعدش ب رو حذف کنه و بن مضارع رو بدست بیاره!؟؟
ببخشید الان نقش فعل امر در این مثال اسم چیه
بریز و بپاش الان چه نقشی داره!؟ متمم!؟ مفولی!؟ چیه درواقع نقشش
در این مثال،بریز و بپاش نقش اسمی دارد.
با سلام
خیلی جالبه که برای ساختن فعل امر میگید باید به بن مضارع ب اضافه کنیم و حالا اگه یکی بپرسه بن مضارع رو از کجا پیدا کنیم میگید باید فعل رو امری کنیم و ب رو حذف کنیم. الان میشه توضیح بدید کسی مثلا المانیه و میخواد فارسی رو یاد بگیره از کجا باید بدونه مثلا بن مضارع فعل پختن چیه؟ یا برعکس از کجا باید بدونه که بپز میشه امری فعل پختن که بعدش ب رو حذف کنه و بن مضارع رو بدست بیاره!؟؟