واژه که در زبان انگلیسی با عنوان word و در زبان عربی با عنوان کلمه شناخته می‌شود، از یک یا چند تکواژ تشکیل می‌شود. به‌طور کلی واژه باید ویژگی‌هایی داشته باشد که عبارتند از؛
واژه چه ویژگی‌هایی دارد؟
1- می‌تواند فقط از یک واژه تشکیل شده باشد
مثال: درخت، میز، دیوار، قلم
2- می‌تواند از ترکیب چند تکواژ تشکیل شود
مثال: دلبند، خودکار، هم‌بستگی، دلداری
3- هر واژه یک تکیه آوایی دارد
تکیه فشاری است که بر روی هجایی از کلمه وارد می‌شود و به آن برجستگی خاصی می‌دهد. در زبان فارسی تکیه بیشتر کلمات بر روی هجای آخر است؛ به جز حروف که یا تکیه ندارند و یا تکیه آنها بر روی هجای پیش از آخر است.
4- قبل و بعد از هر واژه یک درنگ وجود دارد
درنگ توقف دستوری است که بعد از هر واحد دستوری ایجاد می‌شود. شما بعد از ادای هریک از کلمات همین جمله، اندکی مکث دارید که حدود واژه را نشان می‌دهد.
انواع واژه از نظر ساختمان
برای واژه می‌توان تقسیم‌بندی‌های مختلفی را در نظر گرفت، که عبارتند از؛
1- واژه ساده
واژه ساده به واژه‌ای گفته می‌شود که تنها یک تکواژ داشته باشد، مانند؛
مثال: کتاب، دفتر، قلم، میز
2- واژه پیچیده
ساختار واژه پیچیده بر خلاف واژه ساده، بیش از یک تکواژ دارد که می‌تواند کلمه را به اقسام مختلفی از نظر ساختمان تقسیم کند.
- واژه‌های مشتق
این واژه از یک تکواژ آزاد و یک یا چند تکواژ وابسته درست می‌شود.
مثال: هم‌کلاس، نادرست، دانشمند
- واژه‌های مرکب
این واژه‌ها دو یا چند تکواژ آزاد دارند.
مثال: نزدیک‌بین، کم‌هزینه، میهن‌پرست، هفت‌تیرکش
- واژه‌های مشتق-مرکب
مشتق مرکب واژه‌ای است که به‌طور همزمان ویژگی‌های واژه‌های مشتق و واژه‌های مرکب را دارد. یعنی از دو تکواژ آزاد و یک یا دو تکواژ وابسته تشکیل شده است.
* اگر دوست دارید درباره تکواژ آزاد و تکواژ وابسته مطالعه کنید، توصیه می‌کنیم مقاله تکواژ چیست را مطالعه کنید.
مثال:ناجوانمرد، دانش‌آموز، میوه‌فروشی، سه‌ماهه
با آنکه هرکدام از واژه‌های مشتق- مرکب از دو یا چند تکواژ ساخته می‌شوند، اما در شمارش واژگان، یک واژه محسوب می‌شود و دیگر قابل تقسیم نیست. به همین دلیل در املای آن هم باید دقت کنید که تمام اجزای واژه‌های پیچیده باید با نیم‌فاصله در کنار هم نوشته شود؛ چون در واقع یک واژه هستند.
مثال: دست‌گیره، دل‌نوشته، پیش‌نویس، پشت‌نویسی
نکته: در هنگام نگارش واژه‌های پیچیده، از نیم‌فاصله استفاده می‌شود مثل کلمات: پیش‌نویس، دانش‌آموز و… . (اگر با نیم‌فاصله آشنا نیستید، مقاله‌ی نیم‌فاصله چیست را مطالعه کنید) با توجه به اینکه، هنگام نگارش در نرم‌افزار word معمولا نیم‌فاصله رعایت نمی‌شود، با استفاده از نرم‌افزار ویراستار، می‌توانید مشکلات نیم‌فاصله در ورد را حل کنید. برای مشاهده جزئیات بیشتر روی نرم افزار اصلاح نیم‌فاصله در ورد کلیک کنید.
