ضمیر اشاره یکی از انواع ضمیر است که از آن برای جلوگیری از تکرار اسم و اشاره به چیزی یا شخصی استفاده می‌شود. در بخش دستور زبان فارسی می‌توانید با دیگر انواع ضمیر آشنا شوید.
باید همواره به یاد داشته باشید ضمیر اشاره ضمیری است که مرجع آن به اشاره معلوم می‌شود. ضمایر اشاره «این» و «آن» و ترکیبات این دو مانند «آنان»، «اینان»، «آنها» و «این‌ها» هستند. دقت کنید اگر این کلمات همراه با اسم بیایند، صفت اشاره هستند. به مثال‌های زیر دقت کنید؛
صفت اشاره: این غذا را بردار.
ضمیر اشاره: این را بردار.
پرکاربردترین ضمیرهای اشاره در زبان فارسی
علاوه بر این، آن، آنان، اینان، آنها، این‌ها که پیش‌تر هم به آنها اشاره کردیم، کلمات زیر را هم به عنوان ضمایر اشاره می‌شناسیم؛
همان، چنین، چنان، این چنین، آن‌چنان، همچنین، همچنان، این سان، آن گونه، این طور، این قدر، آن اندازه، آن قدر، همان اندازه، این همه، آن همه، این یک(ی)، آن یک(ی)، آن دیگر(ی).
اهمیت ضمایر اشاره
ضمایر اشاره از آن رو برای زبان مفید هستند که آن را زایاتر می‌کند و می‌تواند ترکیب‌های زیادی بسازد و به غنای آن کمک کند.
نقش‌های دستوری ضمایر اشاره
یکی از اشتباهات رایج در تایپ کردن مقالات یا پایان‌نامه‌ها عدم استفاده از نیم فاصله در زمان تایپ است. ما در سایت ویراستار نرم‌افزاری تهیه کرده‌ایم که مشکلات نیم فاصله در ورد را به صورت خودکار و در کمتر از چند دقیقه برطرف می‌کند. برای آشنایی بیشتر به صفحه برنامه ویرایش متن فارسی مراجعه کنید.
نقش‌های دستوری هریک از ضمایر اشاره می‌تواند با دیگری متفاوت باشد؛ در ادامه به جزییات بیشتری خواهیم پرداخت؛
نقش‌های دستوری ضمیرهای این و آن
۱- نهاد
۲- مسند
۳- مفعول
۴- متمم
۵- بدل
6- اضافه
۷- منادا
نقش‌های دستوری ضمیرهای همین و همان
1- نهاد
۲- مسند
۳- متمم
۴- مفعول
۵- بدل
همانطوری که می‌بینید برای ضمیرهای همین و همان برخلاف ضمیرهای این و آن دیگر نقش اضافی و منادایی نداریم؛ بنابراین نقش‌های دستوری ضمایر متفاوت هستند.
نقش‌های دستوری ضمیرهای همچنین، هم چنان، چنین، چنان
۱- مسندی
۲- قیدی
نقش‌های دستوری ضمیرهای این‌قدر، آن‌قدر، آن همه، این‌اندازه
۱- نهادی
۲- مسندی
۳- مفعولی
۴- متممی
۵- مضاف‌الیهی
۶- قیدی
در این مطلب به طور کامل به معرفی ضمیر اشاره پرداختیم. اگر به مقالات مرتبط با درست‌نویسی و دستور زبان فارسی علاقمندید توصیه می‌کنیم سری به مجله ویراستار بزنید و مقالات مفید دیگر را هم مطالعه کنید. در بخش نظرات هر مقاله مشتاق خواندن نظرهای سازنده شما هستیم.
