در زبان فارسی گاهی با کلمه یا کلماتی مانند «آخ» یا «آه» مواجه می‌شویم که معنای یک جمله کامل را دارند ولی دارای فعل نیستند و گوینده برای بیان حالات عاطفی خود از آن‌ها استفاده می‌کند. به چنین کلماتی «شبه جمله» گفته می‌شود. در این مقاله قصد داریم بیشتر درباره شبه جمله صحبت کنیم.
آیا منادا یک شبه جمله است؟
مناداها معمولاً مفهومی را به مخاطب می‌رسانند. بنابراین شبه‌جمله محسوب می‌شوند.
انواع شبه جمله در زبان فارسی
شبه جمله‌ها را می‌توان با توجه به معنایی که دارند به دسته‌بندی‌های مختلفی تقسیم کرد که عبارت‌انداز:
- شبه جمله امید و آرزو؛ کاش، ای کاش، ان‌شاءالله، آمین
مثال: ان‌شاءالله زودتر بهبود یابی.
- شبه جمله تحسین و تشویق؛ آفرین، بارک‌الله، مرحبا
مثال: آفرین! کارت را به درستی انجام دادی.
- شبه جمله سپاس؛ شکر، الحمدلله
مثال: شکر خدا که خطر رفع شد.
- شبه جمله تأسف و درد؛ افسوس، آه، دریغ، دریغا، هیهات
مثال: افسوس که قدرش را ندانستم و او را از دست دادم.
- شبه جمله تعجب؛ عجب، شگفتا، اوه، به
مثال: عجب! پس این خرابکاری، کارِ تو بود.
- شبه جمله تحذیر و تنبیه؛ مبادا، زنهار، امان، هان
مثال: مبادا این کار را تکرار کنی.
- شبه جمله امر؛ آزاد! ساکت! ایست!
مثال: ساکت! یک کلمه هم نمی‌خواهم بشنوم.
- شبه جمله تعظیم و قبول؛ قربان، چشم، به روی چشم
مثال: چشم! هرکاری بگویید انجام می‌دهم.
- شبه جمله تصدیق و ایجاب؛ آری، بله، البته، ای‌والله
مثال: بله! همان کاری را که گفتی، مو به مو انجام دادم.
- شبه جمله تکذیب و انکار؛ هرگز، نه، حاشا، ابداً
مثال: نه! قسم می‌خورم که کار من نبوده.
- شبه جمله سرزنش و نفرین؛ تف، اُف، ننگ، زهرمار
مثال: تف بر شما که چشم روی بی‌عدالتی‌ها بسته‌اید.
علامت نگارشی مخصوص شبه جمله چیست؟
اگر شبه جمله در معنای شادی، امر، تحسین و … باشد، معمولاً پس از آن علامت تعجب می‌آید.
آیا صوت همان شبه‌جمله است؟
صوت با واژه‌های معمول که در ساختار دستور زبان فارسی می‌شناسیم ساخته نمی‌شود اما برای بیان برخی از حالات روحی و عاطفی است. صوت‌ها فعل ندارند اما معنای فعلی را در خود مستتر دارند و به همین خاطر بسیاری از دستورنویسان آن را شبه جمله دانسته‌اند. پرکاربردترین صوت‌های فارسی عبارتند از:
هیس، کیش‌کیش، آخ، اوخ، آی، آه، وای، آه آه، ای وای، اَه، امان، اَه‌اَه، پیف، عق، آهای، هی، نُچ
اصلا خوب نیست و هیچ کمکی بهم نکرد 😑
به هر حال مرسی❤
سلام وقت بخیر
ممنون از نظرتون
سعی میکنیم مقالات بهتری رو منتشر کنیم
فقط کاش میگفتید کدوم قسمتهای این مقاله مشکل داره که بتونیم اون اشکالات رو رفع کنیم.
برای من که خیلی به دردم خورد و چیز های جدیدی رو یاد گرفتم
والا کسی واسه تایید شما تلاشی نکرد🐈😐😐
لذت بردم خیلی کمک کرد
عالی بود ، خیلی به دردم خورد
عالی بود🪻🪻🪻
خیلی کامل و جامع مرسی اززحمتتان
سلام جناب هاشمی
ممنون از نظر لطفتون
بالاخره ی چیز درست حسابی دیدم از شبه جمله ها
عالی بود من تونستم بفهمم ممنون
بی نقص و توضیح کامل
عالی و کاربردی بود